Mihajlo Dasukidis je pisac, dramaturg, esejista i prevodilac iz Smedereva. Kao suosnivač smederevskog Kluba knjige i umetnosti – Gavran radi kao urednik i prevodilac. Povremeno objavljuje kratke priče u bečkom časopisu za komparativnu književnost Why nICHt?, a njegovi književno-teorijski eseji se već drugu godinu zaredom objavljuju u časopisu Književna fantastika u izdanju sajta za promociju fantastične književnosti Art-Anima.com i Kontrast izdavaštva. Deo je autorskog tima u Omladinskom pozorištu i Akademiji glume Stanislavski, gde nastupa kao dramaturg, dramski pisac i predavač u okviru kursa Tehnike književnog pisanja. Za Akademiju je napisao potpuno originalnu adaptaciju teksta Cigani lete u nebo, koja je 2018. godine postavljena na scenu i izazvala snažnu reakciju bečke publike. U Gimnaziji Smederevo je kao gostujući predavač držao kurs kreativnog pisanja školske 2012–2013. godine. Živi u Beču, gde studira Opštu književnost na Bečkom univerzitetu.
Početak novog semestra kursa Tehnike književnog pisanja u Omladinskom pozorištu i Akademiji glume Stanislavski bio je povod da malo proćaskamo sa njim. Evo šta nam je ispričao.
- Ko sve može da se prijavi na Vaš kurs?
Kurs je otvoren za sve koji se profesionalno ili iz hobija bave pisanjem, žele da se bave pisanjem ili žele da nauče više o književnom pisanju i književnosti. Uzrast ne igra nikakvu ulogu (dosad su kurs pohađale osobe starosne dobi između 20 i 50 godina), imamo polaznike oba pola i različitog socijalnog porekla, a prijavljuju se ljudi iz Srbije, Hrvatske, Bosne i Hercegovine, Crne Gore. Jedina dva uslova za pohađanje kursa jesu poznavanje srpskohrvatskog jezika odnosno njegovih varijanata i (zasad) prebivalište u Beču. Trenutno je u toku prijava za zimski semestar 2023/2024, koji traje od oktobra do marta. Postoje planovi i za onlajn kurs koji bi nekog od narednih semestara bio dostupan svim interesentima iz regiona i šire.
- Da li na kurs mogu da se prijave, ne samo početnici, već i objavljivani autori?
Apsolutno. Program je koncipiran tako da od njega imaju koristi svi pisci, bez obzira na žanrovsko opredeljenje, iskustvo, obrazovanje ili stil pisanja. Štaviše, budući da su fokus kursa naprednije tehnike i sveobuhvatnije i kompleksnije shvatanje procesa književnog stvaranja, „iskusniji“ autori mogu profitirati čak i više od pojedinaca čije su ambicije ograničene na praksu redovnog pisanja i vežbi sa ciljem unapređivanja i poboljšavanja konkretnih aspekata pisanja.
- Na osnovu čega se Vaš kurs razlikuje od ostalih kurseva kreativnog pisanja?
Rekao bih da je osnovna razlika u metodologiji koja je autentično moja, proistekla iz kombinacije mog komparatističkog znanja, književno-prevodilačkog iskustva i višedecenijskog autorskog eksperimentisanja sa književnim izrazom. Suština ovog kursa je mnogo više pokušaj razumevanja književnog pisanja kao modusa umetničko-filozofske komunikacije nego predstavljanje i upražnjavanje praktičnih tehnika, iako se tokom programa u velikoj meri bavimo i tom, zanatskom stranom pisanja – otud i naziv kursa. Ono što je meni najvažnije da polaznici ponesu sa sobom kad završe kurs jeste svest o magičnosti tog neizmernog prostranstva koje nazivamo književnim pripovedanjem, inspiracija za književno stvaranje i ljubav prema književnosti i pisanju. Mislim da kombinacija praktičnog i metafizičkog na mojim predavanjima pruža polaznicima jedinstveno iskustvo koje umnogome nadilazi ono što se na kursevima kreativnog pisanja obično nudi, a osobe koje su dosad već pohađale moj kurs više puta su mi potvrdile da jeste tako.
- Da li je neka „književna zvezda“ pohađala Vaš kurs?
Dosad sam na kursu imao samo jednog značajnije objavljivanog autora. U pitanju je hrvatski pisac Vid Jeraj koji za sobom već ima objavljeni roman „Krvna slika“ i zbirku slem poezije „Honesty International“, a još jedan njegov naslov je upravo u pripremi. Ima i polaznika koji su objavljivani u okviru manjih publikacija, kao i ljudi koji sa svojim stihovima redovno nastupaju na večerima čitanja poezije. Ni po tom pitanju ne pravim nikakvu razliku među polaznicima. Uostalom, i ja sām sam dosad vrlo ograničeno objavljivan. Teme knjiškog tržišta, autorske promocije i teorije recepcije takođe su zastupljene na kursu, ali su sekundarne u odnosu na teme autorskog identiteta i procesa književnog stvaranja naspram književne produkcije.
- Znam da ne možete nikome da garantujete da će posle ovog kursa sigurno dobiti NIN-ovu nagradu, ali šta možete da garantujete polaznicima?
Jedan nov i jedinstven uvid u pripovedanje kao takvo, kriterijume za pozicioniranje sebe kao autora u sistem književno-teorijske perspektive, poliranje ličnog stila i osvešćivanje najrazličitijih aspekata književnog stvaranja, praksu koja se sastoji od mnoštva vežbi koje su tako osmišljene da „treniraju“ te specifične aspekte, čitanje i analizu klasika svetske književnosti iz perspektive književnog stvaraoca, zanimljive i inspirativne diskusije o književnosti, umetnosti i filozofiji, razvoj u okviru kolektiva koji u jedinstvu drže slična interesovanja i ambicije, i još mnogo toga što se svakom pojedincu desi tokom kursa, a što je deo njegovog ili njenog ličnog senzibiliteta, a odražava se kroz evoluciju u pisanju koju sam primetio kod svih polaznika, naročito tokom drugog semestra pohađanja. Pored toga, polaznici koji su pohađali kurs u prethodna dva semestra dobili su mogućnost da svoje najbolje tekstove objave u zborniku koji je upravo u pripremi, ali ta opcija će u naredna dva semestra biti dostupna isključivo u zavisnosti od interesovanja i dogovora sa grupom.
Razgovarao: Milan Aranđelović
