Roman Estoril Dejana Tiaga-Stankovića, koji je osvojio prestižne književne nagrade kako u Srbiji tako i u Velikoj Britaniji, književna kritika naziva „uverljivim, iznenađujućim i kompleksnim“. Upečatljiva i originalna priča o podeljenoj lojalnosti među svakovrsnim likovima privremeno nastanjenim u neutralnoj Portugaliji tokom Drugog svetskog rata od skora je dostupna i u prevodu Miguela Rodrigeza na španski jezik (Kontrast izdavaštvo, 2019).
Estoril je letovalište nadomak Lisabona i njegova bogata klijentela je u najmanju ruku raznolika: svrgnuti kraljevi, izbeglice iz ratom zahvaćene Evrope, špijuni i diplomate sa obe strane velikog sukoba. Portugal je neutralna država i svi su dobrodošli, pod uslovom da njihovo ponašanje ne ugrožava tu neutralnost. To objašnjava zašto šef portugalske tajne policije neprestano iskrsava u priči (i ima apoplektični napad kada hotelski bend zasvira nacionalističku nemačku pesmu na zahtev jednog od privremeno smeštenih lica, koji potom, nakon Hitlerovog samoubistva, insistira da hotel spusti zastavu na pola koplja!).
Čini se da je neutralnost stvar velike složenosti: struktura romana odražava strukturu ljudi koji se useljavaju u hotel, a zatim sele, i prati priče značajnih gostiju u nekoliko poglavlja. Lepeza junaka proteže se od hotelskog osoblja, preko Duška Popova, dvostrukog agenta, Gabija Franklina, fiktivnog desetogodišnjeg hasidskog Jevreja koji je odvojen od roditelja na španskoj granici, a ostatak rata provodi u hotelu čekajući da mu se pridruže, sve do nekolicine upečatljivih ličnosti iz diplomatske i književne istorije.
Bez obzira na autorov pedantan istraživački rad, izmišljeni Gabi za mnoge je najupečatljiviji heroj Estorila. U hotel „Palasio“ dolazi kao izgubljeni dečačić koji očajnički želi da mu se pridruže roditelji, očara i sprijatelji se sa osobljem i mnogim važnim gostima, sazreva i osamostaljuje se, ali, kad se rat završi, na poziv ujaka napušta hotel i odlazi u Holandiju. U njegovoj priči pak sa svakim pravom mogu se prepoznati obrisi modela glavnog junaka Egziperijevog najpoznatijeg književnog dela.
Estoril je neobičan i izuzetno zabavan čitalački izbor. Jednim svojim delom, on pripada žanru špijunskog romana, delimično je istorijska fikcija, i, u najopštijem, složena i brižljivo vođena priča o tragediji rata, gubitku ljudskih života, uništavanju svega onoga što neko može smatrati podrazumevanim – poput mira, ili sigurnosti. Mračna pozadina ispunjena živopisnim likovima i atmosferom lascivnog, dekadentnog, gotovo nadrealnog, prijaće najrazličitije profilisanim čitaocima.
